Trồng và chăm sóc hoa lan

Cung cấp kiến thức về kỹ thuật trồng và chăm sóc các loại hoa lan.

Cát lan - Cattleya Labiata

Cattleya Labiata - The Queen Of The Flower, xứng đáng với tên gọi Nữ hoàng của các loài hoa bởi vẻ đẹp, hương thơm, tuổi thọ và kích cỡ hoa.

Lan Hoàng thảo - Dendrobium

Là chi lan lớn thứ hai của họ nhà lan, là loại lan phổ biến nhất trong giới chơi lan.

Địa lan - Cymbidium

Địa lan luôn làm người chơi lan hài lòng bởi vẻ đẹp cao sang của chúng

Lan Vũ nữ - Oncidium

Vũ nữ còn được gọi là Dancing Lady, một loại lan dễ trồng và chăm sóc, cho hoa đều đặn hàng năm

Lan Hồ điệp - Phalaenopsis

Lan Hồ Điệp luôn được nhiều người mua trong dịp Tết Nguyên Đán

Lan Hài - Paphiopedilum

Lan Hài luôn cho người trồng những bông hoa đẹp và lạ

Vân lan - Lan Vanda

Khả năng cần nhiều ánh sáng, chịu nắng nóng có lẽ Vanda là loài tốt nhất, có lẽ vậy nên hoa Vanda luôn có màu sắc đẹp

Lan rừng

Có nhiều điều thú vị, nơi đây nói chung về các loại lan không có trong các nhóm kia

Hiển thị các bài đăng có nhãn cattleya Labiata. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn cattleya Labiata. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Năm, 18 tháng 7, 2019

Cách chăm sóc lan Cattleya vào mùa hè

Cách chăm sóc lan Cattleya vào mùa hè

Lan Cattleya vào mùa hè khá khắc nghiệt, nếu không có chế độ chăm sóc phù hợp có thể khiến lan bị chết vì nhiệt độ cao hoặc thiếu nước. Vì thế, cần có biện pháp chống nóng cho cây cũng như bổ sung lượng nước tưới và phân bón phù hợp.


Vị trí trồng lan Cattleya thích hợp

Mùa hè là thời điểm lan Cattleya đẻ nhánh nhưng không hoàn toàn.

- Vì thế, không nên bố trí cây ở nơi có ánh sáng trực tiếp hoặc ánh nắng gắt.

- Thay vào đó là nơi râm mát hoặc ánh sáng ban mai vào sáng sớm.

- Nếu trong phòng ấm, có thể mở cửa sổ và lắp đặt thêm tấm lưới để gia tăng 50% lượng ánh sáng.

- Quan sát, nếu lá có màu xanh đậm thì ánh sáng không đủ, nếu lá xuất hiện các đốm vàng thì ánh sáng quá nhiều. Cả 2 trường hợp này đều khiến cây khó ra hoa.

Tưới nước chăm sóc lan Cattleya vào mùa hè

Mùa hè là thời điểm lan Cattleya dễ bị mất nước do nhiệt độ cao và cây phát triển mạnh mẽ. Do đó, cần tưới nước hàng ngày, tưới nước ngấm vào đáy chậu để cây không bị khô.

- Các cây trồng trong giò dễ bị khô hơn trồng trong chậu nên cứ 30 phút hoặc 1 tiếng thì tưới nước một lần. Thậm chí có thể ngâm giò trong chậu nước đến khi cây ngấm nước thì nhấc ra.

- Lúc chạng vạng hoặc đêm xuống, tiến hành tưới nước xung quanh chậu hoặc phun sương lên mặt lá để giảm khí nóng quanh cây. Bên cạnh đó, đây cũng là thời điểm cây tập trung hô hấp, tiêu hao dinh dưỡng nên rất dễ bị suy yếu, do đó, cần đảm bảo tưới nước nhiều và đủ để gia tăng sức khỏe cho cây.

Chế độ Bón phân

Việc bón phân sẽ được tiến hành liên tục trong 9 tháng, mỗi tuần một lần. Không sử dụng phân bón có nồng độ đậm đặc để tránh ảnh hưởng đến gốc, thay vào đó là pha loãng phân bón theo tỷ lệ 1:2000 lần hoặc sử dụng bột đậu, bột sương để rắc đều lên bề mặt giá thể.

Phòng trừ Sâu bệnh

Không giống như mùa mưa, mùa hè ít sâu bệnh nên việc phòng trừ sâu bệnh cho lan đơn giản hơn.

- Chỉ cần sử dụng thuốc trừ sâu và nấm Ridomil gold, Physan,Nano Bạc hoặc Benkona phun định kỳ 2 lần một tháng là được hoặc phun vào đầu mùa mưa.

- Lưu ý, nên phun vào thời điểm trước 9 giờ sáng, nhiệt độ 30 độ C và không có ánh sáng trực tiếp lên cây để hạn chế tác dụng phụ. Song song đó, nên lưu ý đến việc nhổ cỏ trong chậu để tránh sự lây lan.

Như vậy, chăm sóc lan Cattleya nói riêng và các loài phong lan nói chung vào mùa hè đơn giản hơn mùa mưa, chỉ cần lưu ý bổ sung nước và điều chỉnh lượng ánh sáng phù hợp là được.

Thứ Tư, 16 tháng 1, 2019

Làm gì để Cattleya nở hoa đúng Tết


Làm gì để Cattleya nở hoa đúng Tết

ĐỂ CATTLEYA NỞ HOA ĐÚNG TẾT SẮP ĐẾN THÌ TRONG KHOẢNG THÁNG 8 , CÁC BẠN CẦN ĐÁNH THỨC CÁC MẮT NGỦ CỦA CHÚNG DẬY. CHÚNG SẼ TRỞ THÀNH LOẠT CÂY MỚI CÓ THỂ CHO HOA VÀO DỊP TẾT NÀY.

Đây là thông báo đầu tiên, cho các bạn tham gia chương trình điều khiển phong lan nở đúng Tết. Hôm nay, bộ nhớ trong điện thoại của tôi đã nhắc nhở tôi việc này. Tôi xin thông báo lại cho các bạn. Mời các bạn vào cuộc luôn, không thì sẽ bị muộn hoa Cattleya Tết này.

HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT KÍCH THÍCH CATTLEYA RA HOA ĐÚNG TẾT:

- Cách chọn cây cattleya để kích ra hoa đúng tết: Chọn những chậu Cattleya đã từng ra hoa tại vườn nhà mình, trong khoảng thời gian từ trước đến sau tết 1,5 tháng.(Những cây khác cũng có thể được, nhưng xác suất sẽ thấp hơn, do chưa được ổn định.) Cứ còn các mắt ngủ chưa bị chết là được.

- Bón phân thế nào để kích cattleya ra hoa đúng tết: Từ giữa tháng 8 đến hết tháng 8, cứ 4-5 ngày/lần x 3-4 lần, bón thúc phân kèm theo chất kích thích như sau: 20-20-20 (hoặc 30-10-10) 0,5-0,7g/Lit kèm thêm ANTONIC 0,3-0,5cc/Lít. Nếu có, thì nên gia thêm vài giọt/Lit : chất kích thích sinh trưởng như Rootplex, hoặc Kenpak.

- Cách bón phân: Chủ yếu là phun vào dưới lá, và quan trọng nhất là phun vào các mắt ngủ.

- Cần che nắng cho lan cattleya thế nào?
Sau khi phun thuốc (nếu phun buổi sáng sớm). Tốt nhất là phun buổi chiều, khi đã hết bị nắng chiếu vào. Hôm sau tưới cây thì cũng rửa thuốc luôn.(Cần che mưa, nếu bị để mưa, thì phun lại)

- Tưới nước cho lan cattleya thế nào để ra hoa đúng tết? Tưới nước đủ, để tạo điều kiện cho cây sinh trưởng mạnh.

Sau đợt bón thúc cộng kích thích này, các mắt ngủ sẽ sưng to lên, phát triển thành một loạt giả hành mới. Theo kinh nghiệm của tôi, ở Hà nội, đây là loạt cây có khả năng cho hoa đúng vào Tết. Ở miền Nam, khí hậu nắng nóng hơn, cây phát triển nhanh hơn, có lẽ nên chậm lại 2-3 tuần nữa (?) (Ở Hà nội, mùa Đông rất rét, trời lại âm u, ít nắng, nên cây rất chậm phát triển.)
Thông tin liên hệ:

Website: http://Vuonhoalan.net


Thứ Bảy, 5 tháng 8, 2017

Phân bón cho Cattleya

Phân bón cho Cattleya

Phân bón dùng cho lan cattleya thường đòi hỏi sự quan sát bằng mắt, mùa, thời tiết, giống cây để điều khiển cây ra hoa theo ý muốn, các cây lan lai sau này nếu bón phân đúng thời điểm của cây thì cây ra hoa gần như đạt theo ý muốn.

Phân bón dùng cho các loại cây này thường đòi hỏi sự quan sát bằng mắt, mùa, thời tiết, giống cây để điều khiển cây ra hoa theo ý muốn. Trừ các loại cây nở hoa theo mùa, thường là các loài nguyên thủy, các cây gốc xứ lạnh đòi hỏi có nhiệt độ lạnh, các cây lan lai sau này nếu bón phân đúng thời điểm của cây thì cây ra hoa gần như đạt theo ý muốn.

Trước tiên ta sắp xếp theo từng khu: cây siêng bông, cây nguyên thủy, cây hoa màu trắng và theo độ trưởng thành, cây gần ra hoa đòi hỏi nắng gió nhiều.

– Tuần đầu tiên, trước ngày tưới phân bón, buổi sáng tưới thật đậm nước, sau đó dùng A.100, V.100, S.100, liều lượng 2cc mỗi thứ trong 1 lít nước. Buổi chiều xả nước đẫm, qua hôm sau tưới 30 – 10 – 10 liều lượng 1 muỗng café/ 4lít nước, tưới từ lá, mặt sau lá xuống đến chậu. Trong giai đoạn này khi ta đã sử dụng A.100, V.100, S.100 thì 3 tháng một lần mới tưới lại, còn chưa tới lần nào thì 6 tháng 1 lần. Sau 2 lần thì rút thời gian xuống 3 tháng 1 lần. Mỗi lần tưới 30 – 10 – 10 ta lấy B1 thuần túy, liều lượng ½ muỗng canh / 4 lít nước trộn chung để tưới.

- Tuần thứ hai, ta tưới phân bón NPK đều 20 – 20 – 20, 19 – 19 – 19…tưới với liều lượng 1 muỗng café/ 4 lít nước +1/2 muỗng canh B1 thuần túy.

- Tuần thứ ba, tưới phân bón 15 – 30 – 15 cộng với B1 với liều lượng như trên.

- Tuần thứ tư trở đi tưới 30 – 10 – 10, có thể tưới phân cá 5 – 1- 1 liều lượng 1 muỗng café/ 4 lít trộn chung vào tháng thứ 2.

Vào tháng mưa nhiều thay vì tưới 30 – 10 – 10 ta dùng phân bón 10 – 20 – 30 với liều lượng như trên, và phân cá 5 – 2- 2 + tảo biển cũng liều lượng như trên.
phân bón cho cattleya đủ lượng cây sẽ cho màu sắc đẹp

Thường sau 2 chu kỳ tưới phân bón 30 – 10- 10 ta thay 1 lần tưới đạm hữu cơ cá và tảo biển, 2 lần tưới  phân bón 15 – 30 – 15 ta sử dụng phân bón 19 – 31 – 17 để tạo màu bông sau này được rực rỡ. Nếu không cần thiết cho cây ra hoa theo ý muốn, thì cách tưới trên cũng đủ lực để cho cây ra hoa, thường trung bình một tép mới trưởng thành cộng thời gian ra hoa và nghĩ dưỡng của cây khoảng 4 -5 tháng. Do vậy mà bạn có thể căn cứ vào sự phát triển của cây mà điểu khiển ra hoa.

Với cây cây trưởng thành và cây sắp ra hoa ta sử dụng phân bón chậm tan theo cách sau : Dùng phân hạt xám hay hạt vàng từ 1 – 1/2 muỗng café + 10 -15 hạt phân Dynamix + 5 – 8 hạt phân bón trắng kích hoa 9 – 45 – 15, bỏ vào túi. Tùy theo kích thước của chậu ta có thể bỏ từ ít đến nhiều theo tỉ lệ trên (Ví dụ như chậu có đường kính miệng 22cm, ta bỏ vào 1 muỗng phân xám ( hay vàng) + 10 hạt Dynamix + 5 hạt phân trắng).

Nếu không dùng túi thì những cây trồng bằng dớn trắng hay bột dừa có thể rải lên mặt chậu như đã đề cập ở phần 2. Thời gian túi phân nay tan hết khoảng 3- 6 tháng tùy theo loại phân, tuy nhiên nó chỉ tiện khi ta không có thời gian. Khi trồng công nghiệp muốn xử lý ra hoa hàng loạt vẫn sử dụng cách kích hoa như trên.

Tản mạn Cattleya Jade Blue

Tản mạn Cattleya Jade Blue

Mang những đặc trưng tiêu biểu của dòng Catt 2 lá, Jade Blue có thân ốm và cao khoảng 30 – 40cm, mang 2 lá trên đỉnh. Lá cũng nhỏ hơn, dài khoảng 20cm

Phát hoa của Jade vươn cao từ một bọc xanh trên đỉnh, trổ từ 1, 2 ,3 bông có khi lên đến 5 hoa. Hoa nhỏ khoảng 10-15cm đường kính và cánh hoa thuôn dài, dày và có màu sáp bóng

Jade Blue nếu nhìn thoáng qua hay bị lẫn lộn với Siam nhưng nếu nhìn kĩ phần lưỡi và môi, bạn sẽ thấy rõ sự khác biệt.

Hoa nở vào tháng 7 cho tới tháng 11. Khi ngoài trời vẫn còn nắng vàng đẹp. Hoa nở nhanh nhưng không hề tàn nhanh mà khá bền. Thông thường hoa trong vườn nhà tôi tươi trong khoảng 3-4 tuần mà không cần tưới phân hay dùng bất kì loại chất dưỡng nào cả. Tôi cũng chưa được trải nghiệm xem Jade Blue có hương hay không vì chưa đưa loài hoa này vào trưng trong nhà bao giờ cả.

Sau khi hoa tàn, cây sẽ chuẩn bị tích trữ dinh dưỡng để bước vào mùa nghỉ là khoảng mùa khô từ tháng 12 tới tháng 1. Khi nhiệt độ rơi xuống 10-15 độ C, ánh sáng yếu đi và không khí khô hanh.

Xuất xứ từ Đài Loan, Jade là một giống loài dễ tính. Bất kể bạn có quên không bón phân trong thời gian dài, hay điều kiện ánh sáng hạn chế, cây vẫn trổ hoa đều đặn mỗi năm mà không cần bát kì một biện pháp thúc ép nào.

Tất nhiên, trong điều kiện thoáng gió, cây sẽ lớn nhanh hơn và ít bị sâu bệnh hơn.

Cây con sau khi trồng khoảng 12 – 15 tháng nếu thấy cây phát triển tốt, giả hành cao lớn, nhảy chồi mới mập, khỏe, cây trồng đơn vị được 6 – 7 tép, phát triển tốt là những cây có thể ra hoa.

Thời điểm này không nên thay đổi phân bón, môi trường hay bất cứ cái nào khác lạ. Khi nào các bạn cảm thấy lưới mèo bắt đầu phình to ở hai bên ( lúc đó đa số cây, nụ hoa đã hình thành và cao khoảng 2-3cm ) thì mới dịch chuyển cây theo phương thẳng đứng, cao hơn khoảng 10cm

Việc làm này sẽ hạn chế được những bất cẩn và tạo thuận lợi cho chúng ta trong quá trình chăm sóc cây có nụ hoa. Khi nụ hoa xé lưỡi mèo, theo mình các bạn không nên để nước hoặc phân bón tưới nhầm vào nụ. Nếu tưới vào nụ thì sẽ dễ dẫn đến tình trạng búp ngậm nước và lem bông, bông bị đốm nước…

Có một mẹo nhỏ để cho lan ra hoa đều đặn. Đó là tạo cho chũng môi trường giống với tự nhiên nhất.

Trong tự nhiên, cây không bao giờ ra hoa vào mùa mưa. Đươn giản vì khi mưa thì cây không thể thụ phấn được.

Vậy thì khi thấy cây trưởng thành, đạt đủ độ chín để ra hoa, hãy tạo cho cây những tín hiệu để báo hiệu với cây rằng, mùa khô đã đến. Khi cây đã sẵn sàng và môi trường xung quanh thích hợp. không có lí do gì mà cây không trổ bông.

Trồng cây cattleya con thế nào cho đúng?

Trồng cây cattleya con thế nào cho đúng?

Khi mới trồng cattleya con, không cần cho thứ gì vào chậu. Đến khi cây lan cattleya ra rễ mới cho than vào chậu.

Chọn nhánh lan cattleya khỏe, tép to, màu xanh tốt, không có vết bệnh hay màu lá khác thường. Sau khi cắt nhánh lan khỏi cây mẹ, treo trong mát 3 - 5 ngày (nếu cây mua ở chợ thì khỏi treo mát). Ngâm nhánh lan trong thuốc khử trùng (5 - 10 phút), để ráo, sau đó ngâm tiếp trong thuốc trị nấm (5 - 10 phút), khoảng 3 ngày sau đem trồng. Chọn chậu nhựa, có dây treo, cách trồng rất đơn giản: Đặt nhánh lan ở bên mép chậu, quấn dây không cho nghiêng ngả, xoay chiều phát triển vào trong (nếu đặt nhánh lan giữa chậu, cây sẽ phát triển tới và tràn ra ngoài không đẹp).

Chú ý: không dùng than lấy từ cây vùng nước mặn, không để than ngập rễ mà có khoảng cách để rễ ăn xuống từ từ. Rễ bám sâu thì cho lớp dớn (có bán ở shop hoa kiểng) phủ mặt chậu (không phủ rễ). Trong thời gian lan ra rễ, phun thêm chất tăng trưởng (tuần/lần) cho cây ra rễ nhanh. Khi lan có rễ ăn sâu thì tưới phân, giai đoạn đầu bón NPK 30 - 10 - 10, sau đó là 20 - 20 - 20 (dùng nuôi lan quanh năm)

Thụ Phấn Cho Hoa Lan Cattleya - Pollinating Orchids

Thụ Phấn Cho Hoa Lan Cattleya - Pollinating Orchids

Một nhà vườn ở Thái Lan có khí hậu tương tự như VN hướng dẫn cách thụ phấn cho cat. một cách sinh động, dễ hiểu. Mời các bạn tham khảo.

Yếu tố quan trọng đối với các lan thụ phấn là cha mẹ thụ phấn khỏe mạnh, cha mẹ (của) trái (đậu) khỏe mạnh và thời gian. Thời gian thích hợp để thụ phấn hoa lan là 3-5 ngày sau khi các hoa của cha mẹ trái (đậu) nở (Tùy thuộc vào từng loại lan).
Sau quá trình thụ phấn, bạn không nên để hoa ướt. Vì vậy, bạn chỉ nên tưới nước cho lá và rể để ngăn chặn thiệt hại từ nấm.
Sau 1 tuần các cánh hoa teo lại. Trong thời gian này, bạn phải chăm sóc này lan bởi vì nó rất yếu.
Bạn nên cung cấp cho nó một phần ánh sáng, một số nước và phân bón. Bón phân một lần một tuần.
 

Thứ Sáu, 4 tháng 8, 2017

Huyền thoại về Blc. Đinh Thúy Yến

Huyền thoại về Blc. Đinh Thúy Yến

Từ cổ chí kim giai nhân cũng như những bông hoa tươi đẹp luôn luôn là một bảo vật thượng đế đã ban cho loài người. Người ta đã dùng tên hoa đẹp mà đặt cho người và những trường hợp lấy tên người đặt cho hoa cũng không phải là hiếm.

Tên các giống hoa lan thường được dặt tên theo mầu sắc, hình dáng, địa danh còn có tên các nhà khoa học gia, tên những người có công trong việc tìm kiếm, nuôi trồng để vinh danh những vị này. Như vậy cũng chưa đủ, người ta lại còn lấy tên của các mệnh phụ phu nhân mà đặt tên cho hoa nữa.

Nếu bạn là người yêu thích hoa lan, khi vào mấy trang Web để tìm những bông hoa khác lạ, bạn sẽ thấy Blc. Đinh Thúy Yến. Bạn không khỏi ngạc nhiên khi thấy hàng loạt vườn lan nổi tiếng ở Hoa kỳ, Pháp, Brasil quảng cáo cho cây lan này. Bạn lạ lùng tự hỏi người phụ nữ Việt Nam này là ai mà lại có tên xuất hiện trong danh mục hoa lan quốc tế?

Truy cập theo tài liệu ghi chép trong danh bạ các hoa lan của hội Royal Horticulture Society (RHS) Anh quốc, nơi công nhận chủ quyền thương mại của các giống hoa lan. Năm 1974 nhà nuôi lan danh tiếng tại Florida Hoa kỳ JONES & SCULLY đã đăng ký bản quyền thương mại của cây lan Brassiolaeliocattleya viết tắt là Blc. Đinh Thúy Yến. Cây lan này được ghép giống bởi 2 cây Bl. Lorraine Shirai và cây Blc. Jewel Glo. Cũng xin được nói cho rõ là lấy nhị đực của cây Blc. Jewel Glo ghép vào với hoa cuả cây Bl. Lorraine Shirai. Cây lan lai giống này mang tên Blc. Đinh Thúy Yến "Orchiglade II" ra hoa đỏ vàng cam rực rỡ.

Chúng ta cũng nên biết rằng bản quyền thương mại đã là nguyên nhân những vụ thưa kiện rắc rối và số tiền phạt vạ lên rất cao cho những kẻ manh tâm ăn cắp tác quyền. Theo luật về tác quyền, kể từ đó trở về sau, bất cứ ai ai khi cấy 2 cây Bl. Lorraine Shirai và Blc. Jewel Glo đều phải đặt tên là Blc. Đinh Thúy Yến dù rằng ghép ngược hay xuôi. Tên cây thụ phấn và ra kết trái tức là cây mẹ được viết trước, ghép ngược tức là lấy nhị của cây Bl. Lorraine Shirai bỏ vào hoa của cây Blc. Jewel Glo. Mấy năm sau một nhà trồng lan ở Hawaii, Carmela Orchids lại ghép giống 2 cây này. Khi cây lan mới nở hoa, Carmela Orchids mang đi triển lãm và đoạt giải nhì của Hội hoa lan Hoa Kỳ: Award Merit, American Orchid Society (AM/ AOS) và cầu chứng bản quyền thương mại với tên Blc. Đinh Thúy Yến "Carmela Orchid" AM/AOS. Tuy nhiên hoa của Carmela Orchids mầu khác hẳn với mầu của cây do Jones & Scully, bởi vì khi ghép giống bằng hạt tuy cùng do một quả lan có một số sẽ giống cây cha và một số giống sẽ giống cây mẹ và chúng hoàn toàn khác nhau. Vì vậy hoa cây Blc. Đinh Thúy Yến Orchiglade I không đẹp bằng cây số II. Chỉ có phương pháp cấy mô (Mericlone) tức là cấy bằng tế bào của rễ hay mầm cây mới hoàn toàn giống nhau 100%.

Rồi những năm sau đó các cây lan ghép giống từ cây Blc. Đinh Thúy Yến với các cây lan khác lần lượt ra đời. Nhà trồng lan Fordyce Ochids do cặp vợ chồng Sue & Frank Fordice làm chủ tại Livermore California nổi tiếng vì đã cấy giống nhiều cây Cattleya đẹp đẽ cũng ghép cây Blc. Đinh Thúy Yến với cây Slc Madde Fordyce ra một giống lan mới hoa mầu đỏ rất đẹp.

Ngày nay trên thị trường thương mai cũng như người yêu chuộng loài lan Cattleya đều thích dùng cây Blc. Đinh Thúy Yến như một cây chính yếu để ghép giống cho nhiều cây lan khác. Xin kể một vài cây đã được ghép giống với cây lan Blc. Binh Thúy Yến:

• Blc. Đinh Thúy Yến x C. Choolate Drop.
• Blc. Đinh Thúy Yến Carmela AM/AOS x Lc. Dorothy Warne Favor.
• Blc. Đinh Thúy Yến x Lc. Owen Homes Betty.
• Blc. Đinh Thúy Yến x Blc. Waikiki sunset.
• Blc. Honolulu sunx Blc. Đinh Thúy Yến.
• Blc. Sunbay x Blc. Đinh Thúy Yến
• Bc. Déesse. x Blc. Đinh Thúy Yến
• Blc. Gold Digger x Blc. Đinh Thúy Yến

Đến đây chúng ta muốn biết Bà Đinh Thúy Yến là ai? Xin thưa đó là phu nhân cuả Thủ tướng Trần Thiện Khiêm (chế độ củ trước 1975).

Bà Trần Thiện Khiêm, khuê danh Đinh Thúy Yến
Vào khoảng năm 1972 một người Hoa kỳ rất yêu thích hoa lan làm việc tại Việt Nam đã đến xin phép lấy tên bà Khiêm, khuê danh Đinh Thúy Yến để đặt tên cho cây lan ông ta đã ghép giống. Cũng vào dịp này, người Hoa Kỳ đó có xin phép bà Nguyễn văn Thiệu (chế độ củ) đặt tên cho cây lan mang tên Blc. Mai Anh. Ngay cả những vị phu nhân của Tổng thống Hoa kỳ như Bush, Carter, Ford v.v... đều được dùng để đặt cho hoa lan, nhưng có lẽ những hoa này không được đẹp cho nên không thấy mặt thấy tên trên thị trường hoa lan quốc tế. Âu cũng là một vinh dự cho người phụ nữ Việt Nam mang tên Đinh Thúy Yến.

Ngày 17 tháng 11 năm 2004 tại Virginia, bà đã từ giã cuộc đời tục lụy, đầy những đua chen, tranh chấp thấp hèn, đi vào bên kia thế giới. Bà mất đi, nhưng những bông hoa tươi đẹp mang tên bà, cũng như con cháu của các cây lan này đã và sẽ tiếp tục tăng thêm làn hương quý phái, mầu sắc lộng lẫy, huy hoàng cho loài lan kỳ dịệu vốn đã được mệnh danh là bà chúa của muôn hoa. (Cattleya, The Queen of flowers).
Placentia 6/2005
BÙI XUÂN ĐÁNG

Lan Hoàng Hậu - Cattleya maxima

Lan Hoàng Hậu - Cattleya maxima

Lan Hoàng Hậu - Cattleya maxima mang hoa với kích thước tới 5-inch (12,5 cm) màu hường hoa oải hương, có mùi thơm phấn em bé, phơi bày môi với vân màu tím thẩm và cổ vàng, mùa thu đến đầu đông lan nở hoa, là quốc hoa của Peru.
 

Lan Hoàng Hậu - Cattleya leuddemanniana

Lan Hoàng Hậu - Cattleya leuddemanniana

Lan Hoàng Hậu - Cattleya leuddemanniana có kích thước bông hoa lên đến 10-13cm, cho màu hoa phổ biến là màu tím có vân vàng tô điểm cho cây này, lan nở hoa mùa xuân, có mùi thơm
 

Lan Hoàng Hậu - Cattleya guttata

Lan Hoàng Hậu - Cattleya guttata

Bạn sẽ thấy giống lan này rất giống Cattleya amethystoglossa, ngoại trừ việc nó nở hoa vào mùa hè và mùa thu.

 

Thứ Năm, 3 tháng 8, 2017

Lan Hoàng Hậu - Cattleya intermedia

Lan Hoàng Hậu - Cattleya intermedia

Cattleya intermedia là một cây lan có kích thước trung bình cao khoảng 15 inch - 40 cm, với lá dài khoảng 6 inch - 15 cm, lan này ra hoa có mùi thơm ngọt ngào, khá lớn, 6inch - 15-cm, đó là một màu hồng nhạt với một màu môi tím tương phản
 

Lan Hoàng Hậu - Cattleya harrisoniana

Lan Hoàng Hậu - Cattleya harrisoniana

Cattleya harrisoniana cho hoa có mùi thơm, màu hường hồng đậm, hoa được phô bày vào mùa hè này hoặc mùa thu. Cây Cát lan này tốt nhất được trồng lại vào mùa xuân
 

Lan Hoàng Hậu - Cattleya bicolor

Lan Hoàng Hậu - Cattleya bicolor

Các chùm hoa có kích cỡ 3inch - 7.5-cm màu đồng đến hơi hồng nâu, sáp, hương thơm cay với tương phản môi màu hồng sáng xuất hiện vào mùa xuân làm cho loài này nổi bật. Cây Cat lan này cao tới khoảng 20 đến 36 inches (50 đến 85 cm). Thay chậu cho lan này chỉ khi rễ mới đang bắt đầu phát triển.

 

Lan hoàng hậu - Cattleya aurantiaca

Lan hoàng hậu - Cattleya aurantiaca

Một loài Cattleya được nhiều người yêu thích với lá bóng màu xanh thẩm trên một cây lan nhỏ cỡ 12 inch - 30-cm, lan này mang các chùm hoa màu cam đến đỏ, kích thước hoa từ 4-5cm

 

Thứ Tư, 2 tháng 8, 2017

Lan hoàng hậu - Cattleya amethystoglossa

Lan hoàng hậu - Cattleya amethystoglossa

Bạn sẽ cần một cửa sổ rất sáng, cao để phù hợp với lan này, bởi vì nó có thể đạt đến chiều cao 3 feet (1 mét). Hoa màu hồng nhạt lốm đốm với màu tím có kích thước 7-cm và điểm nhấn là một môi tím đang trong các cụm hoa lên đến hàng chục và xuất hiện vào mùa xuân.
 


 

Chiết tách và bón phân sau khi chiết tách Cattleya

Chiết tách và bón phân sau khi chiết tách Cattleya

Cattleya là loại hoa lan đang được ưa chuộng hiện nay vì màu sắc đa dạng và hương thơm tuyệt vời. Cattleya được mệnh danh là loài hoa lan vương giả - Nữ hoàng của các loài hoa.

Hiện nay, tại Hà Nội và một số địa phương phía Bắc, phong trào trồng và thưởng thức lan Cattleya đang phát triển mạnh mẽ. Sau đây xin tổng hợp một số kinh nghiệm tách chiết và chăm sóc lan Cattleya của CLB Hoa Lan DLR Hà Nội.

Khi nào thì thay chậu và tách chiết?


Khi cây lan phát triển chật chậu hoặc giá thể trong chậu đã mục rữa, đọng muối, rễ cây không phát triển,….ta tiến hành
Lưu ý khi tách chiết: Chậu Cattleya đem tách chiết tốt nhất nên để khô, không tưới nước nhiều, tránh tách chiết trong ngày mưa vì độ ẩm không khí quá cao, nhựa trong cây nhiều làm cho vết cắt khó lành, hơn nữa để đề phòng nấm bệnh xâm nhập làm hư hại cây.

Dụng cụ cần thiết gồm những gì?: Dao, kéo, cồn, bật lửa, kìm cắt cây, chậu, móc, giá thể, thuốc xử lý vết cắt,…

Tách chiết như thế nào? Xin mời theo dõi bằng hình ảnh:

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH TÁCH CHIẾT
   
Bước 1: Tháo móc treo chậu ra, dùng hai tay bóp xung quanh thành chậu cho rễ bong khỏi thành chậu, bóc tách các rễ mọc chờm ra ngoài thành chậu và rút cả bụi lan ra khỏi chậu

Bước 2: Dùng tay móc hết các giá thể cũ còn bám vào gốc cây
   
Bước 3: Dùng que hoặc đũa chọc cho giá thể còn bám lại xung quanh ra hết

Bước 4: Dùng kéo hoặc dụng cụ cắt thật sắc, đổ cồn vào dụng cụ và đốt trước khi cắt đề phòng lây lan nấm bệnh. Cắt bỏ sạch những rễ đã hư thối.

Bước 5: Xác định điểm cắt, tách: mỗi đơn vị tách ra nên có từ 3 giả hành trở lên là tốt nhất, hướng tách ra phải còn mắt ngủ có thể phát triển thành chồi non. Qúa trình tách chiết bước này là quan trọng nhất. Cần xác định điểm cần cắt trước, đánh dấu, sau đó tiền hành cắt. Lưu ý dụng cụ cắt phải thật sắc, cắt thật ngọt. Nếu vết cắt bị dập, dùng dao lam gọt lại cho ngọt. Bôi vôi, sơn hoặc thuốc sát trùng vào vết cắt. Đơn vị lan mới tách ra, cần vệ sinh sạch sẽ ngay, cắt bỏ rễ thối, hỏng, xả sạch dưới vòi nước, để ráo, bôi vôi vào các chỗ cắt. Tốt nhất để chỗ mát sau 01-02 ngày thì tiến hành trồng lại.

Bước 6: Chuẩn bị giá thể trồng Catt: Có rất nhiều loại giá thể để trồng Catt, mỗi loại giá thể thích hợp với cách trồng và điều kiện trồng tại từng vườn, từng vùng miền. Kinh nghiệm tại Hà Nội thường trồng catt bằng than củi kết hợp với dớn cọng đảm bảo cho cây phát triển tốt và ít bị hư cây. Ngoài ra có thể trồng bằng đá bọt, sỏi nhẹ. Than củi chọn loại thật chắc, sờ vào không tạo ra bụi than, ngâm xả nhiều lần khi nào than chìm xuống đáy xô nước là có thể đem trồng. Dớn cọng có thể xử lý bằng cách luộc qua nước sôi,…

Bước 7: Chậu và giá đỡ: Chậu cũ dùng lại phải rửa sạch bằng xà phòng loãng. Để giúp cây đứng vững thời gian đầu cần làm cọc đỡ hoặc cột dây cho cây đứng vững. Dùng dây thép cứng cột ngang quang treo, dùng đũa gác ngang miệng chậu, dùng dây nhôm mềm, làm cọc ti tơ, dùng cước co dãn cố định lan,… đều được

Bước 8: Trồng lại: Đáy chậu nhét 1 ít xốp, xếp than vào chậu thứ tự to dưới, nhỏ trên. Nên xếp than theo chiều thẳng đứng, kê một miếng xốp nhỏ dưới gốc lan không cho tiếp xúc trực tiếp với than củi. Để vào chậu cây vào chỗ mát, chờ khi nào cây ra rễ trở lại bám nhiều xuống than thì bổ sung thêm dớn cọng trên bề mặt.

Sau khi tách chiết thì chăm sóc như thế nào?

Sau khi tách chiết và trồng lại, đưa chậu lan vào chỗ râm mát khoảng 50-60% ánh sáng, không tưới trong vòng 7-10 ngày đầu. Sau đó, pha B1 loãng khoảng 1cc/1lít phun sương hàng tuần cho cây nhanh ra rễ, cây ra nhiều rễ rồi thì có thể bổ sung thêm dớn cọng trên bề mặt, dùng phân 30-10-10 và B1 pha loãng ¼-1/2 liều lượng chỉ định bón hàng tuần. Khi cây hoàn chỉnh 1 tép mới thì đổi sang phân NPK 20-20-20 nên pha loãng hơn hướng dẫn và bón định kỳ. Khi cây thật khoẻ mạnh, có khoảng 5-6 giả hành ổn định thì có thể điều chỉnh dinh dưỡng nhằm thúc đẩy cây cho hoa bằng các loại phân bón có tỉ lệ P cao hơn, tăng ánh sáng cho cây, cắt giảm 50% lượng nước tưới bình thường.

Bón phân cho Cattleya trưởng thành

Bón phân cho Cattleya trưởng thành

Phân bón dùng cho các loại cây này thường đòi hỏi sự quan sát bằng mắt, mùa, thời tiết, giống cây để điều khiển cây ra hoa theo ý muốn. Trừ các loại cây nở hoa theo mùa, thường là các loài nguyên thủy, các cây gốc xứ lạnh đòi hỏi có nhiệt độ lạnh, các cây lan lai sau này nếu bón phân đúng thời điểm của cây thì cây ra hoa gần như đạt theo ý muốn.

Chăm sóc bón phân cho lan cattleya trưởng thành, ta tiến hành theo các bước sau:

1. Trước tiên ta sắp xếp các chậu cattleya theo từng khu: cây cattleya siêng bông, cây cattleya nguyên thủy, cây cattleya hoa màu trắng và theo độ trưởng thành. Cây cattleya gần ra hoa đòi hỏi nắng gió nhiều.

2. Qui trình bón phân cho cattleya:

- Tuần đầu tiên,
trước ngày tưới phân bón, buổi sáng tưới thật đậm nước, sau đó dùng A.100, V.100, S.100, liều lượng 2cc mỗi thứ trong 1 lít nước. Buổi chiều xả nước đẫm, qua hôm sau tưới 30 – 10 – 10 liều lượng 1 muỗng café/ 4lít nước, tưới từ lá, mặt sau lá xuống đến chậu. Trong giai đoạn này khi ta đã sử dụng A.100, V.100, S.100 thì 3 tháng một lần mới tưới lại, còn chưa tới lần nào thì 6 tháng 1 lần. Sau 2 lần thì rút thời gian xuống 3 tháng 1 lần. Mỗi lần tưới 30 – 10 – 10 ta lấy B1 thuần túy, liều lượng ½ muỗng canh / 4 lít nước trộn chung để tưới.

- Tuần thứ hai, ta tưới phân bón NPK đều 20 – 20 – 20, 19 – 19 – 19…tưới với liều lượng 1 muỗng café/ 4 lít nước +1/2 muỗng canh B1 thuần túy.

- Tuần thứ ba, tưới phân bón 15 – 30 – 15 cộng với B1 với liều lượng như trên.

- Tuần thứ tư trở đi, tưới 30 – 10 – 10, có thể tưới phân cá 5 – 1- 1 liều lượng 1 muỗng café/ 4 lít trộn chung vào tháng thứ 2.

Vào tháng mưa nhiều thay vì tưới 30 – 10 – 10 ta dùng phân bón 10 – 20 – 30 với liều lượng như trên, và phân cá 5 – 2- 2 + tảo biển cũng liều lượng như trên. Phân bón cho cattleya đủ lượng cây sẽ cho màu sắc đẹp

Thường sau 2 chu kỳ tưới phân bón 30 – 10- 10 ta thay 1 lần tưới đạm hữu cơ cá và tảo biển, 2 lần tưới  phân bón 15 – 30 – 15 ta sử dụng phân bón 19 – 31 – 17 để tạo màu bông sau này được rực rỡ. Nếu không cần thiết cho cây ra hoa theo ý muốn, thì cách tưới trên cũng đủ lực để cho cây ra hoa, thường trung bình một tép mới trưởng thành cộng thời gian ra hoa và nghĩ dưỡng của cây khoảng 4 -5 tháng. Do vậy mà bạn có thể căn cứ vào sự phát triển của cây mà điểu khiển ra hoa.

Với cây cây trưởng thành và cây sắp ra hoa ta sử dụng phân bón chậm tan theo cách sau : Dùng phân hạt xám hay hạt vàng từ 1 – 1/2 muỗng café + 10 -15 hạt phân Dynamix + 5 – 8 hạt phân bón trắng kích hoa 9 – 45 – 15, bỏ vào túi. Tùy theo kích thước của chậu ta có thể bỏ từ ít đến nhiều theo tỉ lệ trên (Ví dụ như chậu có đường kính miệng 22cm, ta bỏ vào 1 muỗng phân xám ( hay vàng) + 10 hạt Dynamix + 5 hạt phân trắng).

Nếu không dùng túi thì những cây trồng bằng dớn trắng hay bột dừa có thể rải lên mặt chậu như đã đề cập ở phần 2. Thời gian túi phân nay tan hết khoảng 3- 6 tháng tùy theo loại phân, tuy nhiên nó chỉ tiện khi ta không có thời gian. Khi trồng công nghiệp muốn xử lý ra hoa hàng loạt vẫn sử dụng cách kích hoa như trên.

Thứ Ba, 1 tháng 8, 2017

Cách trị bệnh thối đen, thối thân trên cây Cattleya

Cách trị bệnh thối đen, thối thân trên cây Cattleya

Thường gặp vào mùa mưa ở những vườn cattleya có độ ẩm cao hoặc tưới nước quá nhiều. Ngoài ra trong mùa mưa hoặc mùa lạnh, nếu tưới phân có hàm lượng đạm cao cũng là nguyên nhân gây thối thân lan cattleya.

1. Tác nhân gây bệnh thối thân (thối đen) trên lan Cattleya:

Do nấm Phytophthora palmivora, Phytophthora cactorum, Shroet. Theo tài liệu của Hội hoa lan Hoa Kỳ còn có thêm tác hại của nấm Pythium ultimum, Trow. cùng có một lúc hoặc riêng lẻ.

2. Thời gian thường xuất hiện bệnh thối đen trên lan Cattleya:

Thường gặp vào mùa mưa ở những vườn cattleya có độ ẩm cao hoặc tưới nước quá nhiều. Bệnh thối đen thường gây thiệt hại nghiêm trọng. Việc bón phân hoà tan không hết khi tưới cho cây sẽ làm  nấm bệnh dễ gây hại. Ngoài ra trong mùa mưa hoặc mùa lạnh, nếu tưới phân có hàm lượng đạm cao cũng là nguyên nhân gây thối thân lan cattleya.

3. Dấu hiệu nhận biết bệnh thối đen trên lan Cattleya:

Bệnh này thường xuất hiện ở gốc và rễ sau đó lan dần lên thân cây.

Ban đầu phát sinh ở chồi non có màu nâu, sau đó làm thối chồi non, khi cầm vào thì rời khỏi thân dễ dàng, mềm nhũn và đầy nước.

Khi bóp nhẹ, chúng ta sẽ thấy hiện tượng các thân bị bệnh mềm yếu và rỉ ứa nước.

Chúng sẽ khô dần và chết ngay trên chậu, cây bị bệnh sẽ lan nhanh sang cây khác. Cây thường chết nhiều và nhanh chóng, nhất là đối với cây cattleya con.

4. Cách phòng trị bệnh thối đen trên lan Cattleya:

Ở cây cattleya con thường dễ bị bệnh hơn, nên tách cây bị bệnh ra riêng và sử dụng thuốc ngừa cho những cây còn lại bằng cách phun hay nhúng cả cây vào dung dịch thuốc trị nấm.

Ở cây cattleya trưởng thành thì cắt bỏ phần bị thối, nếu thối đọt thì rút bỏ đọt và phun thuốc nấm vào. Để cắt bỏ phần bị bệnh của cây cattleya, dùng một mảnh khăn bằng vải sạch bao quanh khu vực lây nhiễm để đánh dấu. Kiểm tra thận trọng phần mới cắt, đôi lúc chúng ta có thể thấy sắc biến sang nâu nhạt trên các chấm mao mạch nhất là trên giả hành. Điều này cho thấy sạch bệnh trên bề mặt của giả hành.

Các thuốc diệt nấm để điều trị như: Aliette 80 WP, Kasumin, TopsinM, CuzateM8, Score, super Tilt,… theo nồng độ khuyến cáo trên bao bì.

Cuối cùng, một vài nhà vườn trồng lan khuyến cáo sử dụng phân có tỉ lệ canxi cao vào mùa Đông - Xuân để tránh bệnh thối đen ở cây non.

Aliette 80 WP là thuốc trừ nấm có tính lưu dẫn hai chiều từ lá xuống rễ và ngược lại. Phun ở nồng độ 1 - 2‰. (phần ngàn) phun cách nhau 5 - 7 ngày để trừ bệnh và 10 - 15 ngày một lần để phòng bệnh. Phun lúc bệnh chớm phát hoặc phun phòng vào thời điểm bệnh thường phát sinh nặng trong năm là tốt nhất.

Kinh nghiệm trồng đê có chậu Cattleya đẹp

Kinh nghiệm trồng đê có chậu Cattleya đẹp

Hẳn bạn vui mừng khi chậu cattleya của mình nở nhiều bông trên một cành hoa. Và bạn tin rắng khi đi dự thi hay trưng bày sẽ làm nhiều người trầm trồ khen ngợi! nhưng bạn lại ngạc nhiên khi thấy chậu hoa nhiều bông ấy “bị” ban giám khảo chấm điểm thấp hơn chậu lan chỉ có 1 – 2 hoa!

Điều này thường xảy ra vì cây lan nhiều hoa chỉ nói lên kỹ thuật chăm sóc tốt, sự sung mạnh của cây, còn cái đẹp, nét mỹ thuật nằm phần lớn ở bố cục, trình bày. Và điều này có qui định trong thang điểm chấm thi, không chỉ trong nước, mà trên toàn thế giới!

Cho nên bạn phải làm đẹp đôi chút chậu hoa vốn đã đẹp của bạn cho trở nên hoàn mỹ hơn, nếu không chậu hoa củ bạn chỉ là một khối hoa, núi bông chứ không phải là một tác phẩm nghệ thuật.

Đối với nhóm Cattleya, ngoài việc vệ sinh sạch sẽ chậu, móc, thân, lá, bạn còn 2 việc phải làm:

1. Bố cục hoa, sắp xếp hoa

Khi có nhiều hoa, chúng thường nằm lộn xộn. Bạn phải sắp xếp lại, sao cho các hoa cùng phơi bày vẻ đẹp về phía người nhìn.

a. Bạn dùng dây đồng hoặc dây bạc, dẻo, mềm, quấn vào cành hoa, hơi lỏng, để cố định cành hoa vào cọc ti tơ hay cọng kẽm của dây treo
b. Cũng dùng các dây kim loại ấy để quấn xoắn vào các cọng hoa
c. Nhẹ nhàng uốn cong các cọng hoa theo ý muốn, sao cho các hoa phơi bày vẻ đẹp về cùng một phía. Bố cục theo hàng ngang, theo hình tam giác cẩn thận, nhẹ tay khi quấn và uốn kẻo gãy hoa. Nên thực hiện khi hoa sắp nở hay mới nở ngày đầu, vào lúc sáng sớm khi mặt trời vừa lên hoặc lúc chiều tối, trước khi tưới nước.

2. Ép hoa, trải phẳng hoa

Tiêu chuẩn thẩm mỹ ở lan Cattleya là cánh hoa, lá đài phải phẳng nên bạn phải “ép” chúng, vì thường là cánh hoa, nhất là lá đài hay cong lệch về sau hoặc mép nhăn nheo. Việc ép cánh hoa, lá đài có thể thực hiện như sau:

a. Dụng cụ:

- Giấy nylon trong, không quá dày (sẽ nặng) không quá mỏng (thiếu độ cứng).
- Kéo cắt.
- Kẹp.
- Kim và cái bấm kim.

b. Cách làm:

- Cắt miếng nylon thành hình chữ nhật có chiều ngang lớn hơn bề ngang của bông hoa cỡ 1 – 2cm. Chiều dài gấp đôi chiều ngang.

- Cắt thêm một miếng nylon nhỏ bề ngang lớn hơn lá đài sau của hoa, bề dài gấp đôi chiều ngang lớn hơn lá đài sau của hoa, bề dài gấp đôi chiều dài của lá đài này (sẽ gấp đôi theo chiều ngang). Hoặc có chiều dài bằng lá đài nhưng chiều ngang gấp 3 chiều ngang của lá đài này (sẻ gấp đôi theo chiều dọc).
- Gập đôi miếng ny lon lớn thành hình vuông. Cắt vào trung tâm một đường rãnh theo 2 cạnh rời, không cắt từ mép gấp đôi, khoét rộng ở giữa, đủ rộng cho đáy môi hoa và cọng hoa lọt vào
- Mở đôi tấm nylon ra, lồng cái môi vào rãnh giữa của phiến nylon trước sao cho cái môi nằm ra trước.
- Gập đôi tấm nylon về phía sau, lồng lá đài sau theo đường xẻ ở nửa sau, sao cho nó nằm ra ngoài tấm nylon cùng với cọng hoa.
- Lúc này 2 lá đài bên, 2 cánh hoa được kẹp giữa tấm nylon.
- Dùng tay trải nhẹ cánh hoa, lá đài cho phẳng, dùng kim bấm để cố định các lá đài và cánh hoa vào giữa miếng nylon. Nhẹ tay kẻo bầm dập hoa.
- Dùng mảnh nylon nhỏ để ép lá đài sau.
- Dùng kim bấm để cố định vào tấm nylon lớn.
- Tuần tự căng trải tất cả các hoa.
- Môi hoa cũng được căng ra bằng sợi kẽm hay bông gòn.
- Cũng có thể dùng kẹp để thực hiện việc ép hoa

Cố định như vậy 1 – 2 ngày. Khi trưng bày thì tháo ra. Ta có bông hoa được bố cục tốt, không chòng chéo nhau, hoa trải phẳng, kín rất đẹp.

Phòng trừ sâu bệnh cho lan Cattleya

Phòng trừ sâu bệnh cho lan Cattleya

Cách phòng và trị các loại sâu hại và bệnh thường gặp khi trồng lan Cattleya

I. Sâu hại

1. Rệp son (Scale insects): Là loại rệp có vỏ màu nâu che chở cho cơ thể rệp. Các loài này thường bám vào lá, giả hành và ngay cả trên căn hành để hút nhựa. Nguy hiểm hơn là các loài này sẽ bám vào những mắt ngủ hút nhựa làm cho các mắt ngủ bị chết đi. Các loài này phải phòng trừ thường xuyên nếu không sẽ sinh sản rất nhanh và gây tác hại cho vườn không ít. Phòng trừ bằng cách tiêu diệt bằng tay, dùng các thuốc mạnh như Regent, Lannate, polytrin,… theo nồng độ khuyến cáo.

2. Dán cánh và bọ trĩ (Thrips): Thường xuất hiện trong các giá thể có cấu tạo bằng xơ dừa, vỏ cây mục, dớn vụn hoặc do sử dụng quá nhiều các loại phân hữu cơ dưới dạng xác như: Bánh dầu, phân bo,… có thể dùng các loại thuốc sát trùng như Bassa, confidor, … sử dụng nồng độ theo khuyến cáo trên bao bì , nên phun ngừa 2lần/ tháng.

3. Ốc sên, nhớt: Phá hoại rễ non và tiết ra những chất làm thối các chồi mới mọc. Cần rải thuốc diệt sên nhớt vào những khi có thời tiết quá ẩm.

4. Nhện đỏ (red spider mites): Là côn trùng rất nhỏ, không dài hơn 1/2 mm, dưới kính lúp quan sát có dạng như con rệp, có 8 chân, nhện khi còn non thường có màu vàng, con trưởng thành chuyển sang màu đỏ. Xuất hiện nhiều vào mùa khô, ít hơn vào mùa mưa. Sống ẩn nấp dưới lá già thành từng đám, nơi nhện ẩn nấp lá biến thành những chấm trắng nhỏ sau đó nối với nhau biến thành màu đen và héo tàn. Rệp đỏ sinh sôi và phát triển rất nhanh, khi phát hiện phải diệt trừ ngay nếu không cây sẽ ngừng phát triển. Phải dùng thuốc thường xuyên và liên tục để diệt cả con già và con đẻ trứng, các thuốc thường dùng để phòng trừ nhện đỏ là: Commite, Nissorun … dùng theo liều lượng khuyến cáo trên bao bì và thời gian xịt tốt nhất vào lúc 8-9 giờ sáng khi có nắng thì hiệu quả tiêu diệt cao.

5. Rầy bông (Mealy bugs): Có cơ thể mềm nhũn, bên ngoài được bao bọc bằng một lớp màu trắng giống như bông và bóng như sáp. Trong phân của rệp bột này để nhử kiến đến và tha trứng đi khắp nơi và là nguồn thức ăn của nấm bồ hóng (Sacty molds). Nấm này không làm hại đến cây, trên lá những nơi có nấm mọc thì không nhận được ánh sáng để quang hợp. Khi rệp bột hút nhựa cây lan, chúng thường tiết ra một số chất độc làm cho cây lan ngừng phát triển, xung quanh chỗ nấm mọc có màu vàng và lá sẽ khô héo. Rệp bột được trị bằng các loại thuốc sâu, rệp nhưng phải pha cùng với chất dính để phun mới có hiệu quả.

II. Bệnh do nấm:

1. Bệnh thối đen (black rot)

Thường gặp vào mùa mưa ở những vườn có độ ẩm cao hoặc tưới nước quá nhiều. Bệnh này thường gây thiệt hại nghiêm trọng, cây thường chết nhiều và nhanh chóng, nhất là đối với cây con. Bệnh này thường xuất hiện ở gốc và rễ sau đó lan dần lên thân cây. Ban đầu phát sinh ở chồi non làm chồi non thối và có màu nâu, khi cầm vào thì rời khỏi thân dễ dàng, mềm nhũn và đầy nước. Ở Cattleya đầu tiên bệnh thường phát sinh từ rễ, gốc rồi lan nhanh lên thân. Cây sẽ không thối hay rời ra như ở Dendrobium Pompadour nhưng chúng sẽ khô và chết ngay trên chậu, cây bị bệnh sẽ lan nhanh sang cây khác. Nguyên nhân là do nấm Collectotrichum sp và Phytophthora sp, nhưng phần lớn là do nấm Phytophthora sp. gây ra. Việc bón phân hoà tan không hết khi tưới cho cây sẽ làm cây bầm ngọn và làm nấm bệnh dễ gây hại. Ngoài ra trong mùa mưa, nếu tưới phân có hàm lượng đạm cao cũng là nguyên nhân gây bệnh.

Biện pháp phòng trị: Ở cây con thường dễ bị bệnh hơn, nên tách cây bị bệnh ra riêng và sử dụng thuốc ngừa cho những cây còn lại bằng cách phun hay nhúng cả cây vào dung dịch thuốc nấm. Ở cây lớn thì cắt bỏ phần bị thối, nếu thối đọt thì rút bỏ đọt và phun thuốc nấm vào. Các thuốc diệt nấm có thể sử dụng la: Kasumin, TopsinM, CuzateM8, Score, super Tilt,… theo nồng độ khuyến cáo trên bao bì.

2. Bệnh đốm vòng (Anthracnse)

Lá có chấm tròn màu nâu đỏ, nâu cháy rồi lan rộng ra thành nhiều vòng tròn đồng tâm, sau cùng sẽ khô cháy. Dấu vết to nhỏ tuỳ theo từng loại lan và tuỳ theo từng môi trường mà nấm phát triển, nếu mưa nhiều thì lá sẽ bị thối ngay. Nguyên nhân là do nấm Glocosporium sp. và Collectotrichum sp. gây ra. Bệnh thường xuất hiện vào mùa mưa nên phải phòng ngừa trước, thường xử lý bằng cách cắt bỏ lá bị bệnh và phun các loại thuốc như: Mancozep, Dithal, Vicaben,… theo nồng độ khuyến cáo.

3. Bệnh khô lá (Leaf blight):

Bệnh này thường gặp nhiều như bệnh đốm vòng, hai bệnh này thường phát sinh cùng một lúc nên bệnh này càng trầm trọng hơn. Lúc đầu bệnh làm cho lá bị khô và biến thành màu nâu nhạt, thường khởi đầu bằng một chấm đen ở trên lá, có thể từ đầu lá khô dần vào hay từ gốc lá lan nhanh lên rồi khô hết cả lá.

Nguyên nhân là do nấm thuộc giống Phylostica, thường phát triển do bào tử và phát tán trong không khí nhờ gió.

Biện pháp phòng trị: Phun thuốc Score hay Super Tilt, phun 5ngày/lần cho đến khi cây hết bệnh.

4. Bệnh héo rễ (Wilt):

Bệnh héo rễ là bệnh thông thường nhưng không kém phần quan trọng. Có thể nói rằng trừ Địa lan không bị bệnh này và nó là trở ngại lớn cho những người trồng phong lan.

Hiện tượng: Rễ khô dần, cây còn nhỏ gặp bệnh này có hiện tượng lá úa vàng từ dưới lên và chết cả cây. Đối với cây đã phát triển tốt thì cây không chết nhưng rễ bị khô mục và sẽ làm cho cây chậm phát triển, nếu rễ khô nhiều thì cây càng yếu nhiều.

Nguyên nhân: Do nấm Selectrotium rolfsii gây nên, còn gọi là nấm hạch, những hạch này có thể tồn tại trong môi trường rất lâu, khi có điều kiện ẩm độ và nhiệt độ cao những hạch này phát triển thành sợi nấm và gây bệnh rất nhanh, nếu không chữa trị ngay thì có thể làm hư hết cả vườn.

Biện pháp phòng trị: Có thể dùng các loại thuốc như Anvil, Sumi eight, … phun vào phần gốc rễ, phun 2 lần/ tuần khi bắt đầu chớm bệnh.

III. Bệnh do vi khuẩn

1. Bệnh thối mềm(Soft rot):

Hiện tượng: Từ một chấm nhỏ bắt nguồn từ một dấu bầm trên ngọn lá do giọt nước mưa quá mạnh gây ra rồi lan nhanh thành màu nâu như bị phỏng nước sôi, chỉ cần sờ tay vào một tí đã thấy dính tay, sau đó sẽ thối hết cả chồi.

Nguyên nhân: Do vi khuẩn Erwinia Carotovora gây nên, thường gặp ở những vườn có độ ẩm cao, chăm sóc không đầy đủ và phát triển mạnh vào mùa mưa. Thường vi khuẩn này xâm hại đến cây qua các vết thương hoặc qua vết cắn của sâu bọ và lây lan rất mạnh, cây có thể chết sau 2-3 ngày nhiễm bệnh.

Biện pháp phòng trị: Cắt phần bị thối rồi đem cả cây ngâm vào dung dịch Kasumin 5g/lit trong vòng 15 phút hoặc dùng Agrimycin. Ngưng tưới nước 2-3 ngày sau khi xịt thuốc. Trong trường hợp bị bệnh nặng, nên lấy cây ra khỏi chậu rồi ngâm vào nước thuốc trên, sau đó chuyển sang qua chậu mới. Giá đựng chậu lan bị bệnh dùng dung dịch formol tỉ lệ 1:50 pha với nước và rửa sạch. Sau đó cần phun xịt lại toàn bộ vườn lan để vườn lan hoàn toàn hết bệnh.

2. Bệnh thối nâu (Brown rot)

Hiện tượng: Ở giống lan Cattleya xuất hiện những chấm màu xanh đậm trên lá, vết bệnh hình tròn, lan rộng rất nhanh. Tế bào ở nơi vết bệnh biến thành màu nâu hay đen, mềm nhũn và chứa đầy nước. Nếu để lâu các vết bệnh này sẽ lan ra cả cây rất nhanh. Ở Cattleya thì dấu hiệu bình thường gặp ở lá và khó lan xuống thân cây hơn.

Nguyên nhân: Do vi khuẩn Phytomonas gây ra cộng với sự tổn thương cơ học trong mùa mưa.

Biện pháp phòng trị: Hạn chế các nguyên nhân gây tổn thương cơ học cho cây trong mùa mưa, giữ cho vườn lan không bị quá ẩm. Dùng kháng sinh trong nông nghiệp như Agrimycin phun cho cả vườn và ngưng tưới nước 2-3 ngày. Có thể dùng 1gram Streptomycin+2viên Tetracylin 500 hoà tan vào 1,5 lít nước để trị bệnh cho cây.

IV. Bệnh do virus

Các biểu hiện của vườn lan bị virus thường thấy như lá có đốm trong, màu xanh không đều, có chỗ xanh nhạt, có chỗ xanh đậm. Hoa có màu không đều xen lẫn những vệt trắng, hoa nhỏ, cành ngắn. Cây thường cằn cỗi, không phát triển được. Ở Cattleya thường gặp virus gây nên bệnh sọc trắng ở hoa.

Bệnh virus rất dễ lây lan qua dụng cụ tách chiết, qua các côn trùng châm hút gây hại.

Biện pháp phòng trị: Không có cách chữa trị nào khác ngoài việc phải đốt bỏ cây bị bệnh, khử trùng dụng cụ tách chiết và vệ sinh vườn lan.
Tóm lại: Trong việc phòng trị bệnh cho lan không phải luôn luôn sử dụng thuốc mà quan trọng hơn là phải vệ sinh môi trường thật tốt, sử dụng phân bón hợp lý để tăng tính kháng bệnh cho cây và chế độ tưới tiêu hợp lý để hạn chế sự phát triển nguồn bệnh.Vấn đề này rất quan trọng trong phương thức nuôi trồng lan đại trà để kinh doanh ./.